What are in BOP ? มีอะไรอยู่ใน Blow Out Preventer – จำภาพยนต์เรื่อง DeepWater Horizon ได้ไหมครับ
หนึ่งในจำเลยเบอร์แรกๆ (ถึงแม้ว่าจะไม่ใช่จำเลยที่หนึ่งก็ตาม) ก็คือ BOP Blow Out Preventer นี่แหละครับ
Blow Out Preventer แปลเป็นภาษาไทยได้จั๊กจี้พองามว่า อุปกรณ์ป้องกันการพลุ่ง แต่เพื่อความสะดวก ผมขอทับศัพท์ว่า BOP ไปก็แล้วกันนะครับ
BOP คือ อะไร …
อธิบายแบบง่ายๆ บ้านๆที่สุดเลย BOP คือ ชุดของวาว์ลหลายตัวที่ติดตั้งซ้อนๆกันอยู่บนปากหลุม
ถ้าจะซื้อของใน shopee อยู่แล้ว เข้าทางนี้เลยครับ ผมจะได้ค่าคอมฯ ถือว่าช่วยผมจ่ายค่าเช่า host server ไม่ใช่คลิ๊กดูดเงินแน่นอนครับ ไม่ต้องกังวล
ใน Blow Out Preventer ประกอบไปด้วยวาว์ล ใบมีด ตัด ครอบ ปิด ชนิดต่างๆ ชุดควบคุม ลูกสูบขับไฮดรอลิกส์ อุปกรณ์วัดค่าความดันต่างๆมากมาย
ซึ่งผมจะไม่อธิบายหมดหรอก เพราะพวกเราไม่ได้จะไปสอบเอา certificate ในการควบคุมหลุม (Well Control Certificate)
วันนี้เรามารู้จัก “Ram” ต่างๆกัน
ผมจะแปล ram ว่าอะไรดี ที่ใกล้เคียงความหมายในที่นี้ …
-------------------------------------------------------
ไม่พลาด ข่าวสาร บทความ ความรู้ ประกาศตำแหน่งงานว่าง และ อื่นๆ
กรอก ชื่อ และ อีเมล์ ในแบบฟอร์มข้างล่าง จะมีอีเมล์กลับมาให้ "ยืนยัน" นะครับ การสมัครจึงจะสมบูรณ์ ... อ้อ ... อย่าลืมดูใน junk, trash, spam box นะครับ บางทีระบบมันเอาอีเมล์ตอบกลับไปไว้ที่นั่น
- [n. vt.] แกะ ตัวผู้
- [n. vt.] เครื่องกระทุ้ง = rammer, เครื่องชน, เครื่องตอก เช่น สามเกลอ
- [n. vt.] กระทุ้ง (ดินปืน), จ้ำจี้จ้ำไช, ตอก (เข็ม, ดิน), ตะบัน (ข้อความลงในหัวสมอง), ยัด (เสื้อผ้าลงในหีบ)
- [n. vt.] กระแทก, ชน
- [n. vt.] สูบน้ำ
เอาล่ะ คิดไม่ออก ทับศัพท์ไปล่ะกันว่า ram ออกเสียงว่า “แรม” ออกเสียงเหมือนกับ RAM ของคอมพิวเตอร์นั่นแหละ
เราจะมาทำความรู้จักกับ ram เหล่านี้กัน (ใครที่รู้จักแล้วบ้าง ก็คลิ๊กที่ชื่อหัวข้อที่สนใจได้เลย จะได้กระโดดไปอ่านที่ยังไม่ทราบ)
What are in BOP ?
มีอะไรอยู่ใน Blow Out Preventer
แรกสุดเลย เรามาดูก่อนว่า โครงสร้างทั่วๆไปของ BOP มันเป็นอย่างไร
มันก็คือท่อเหล็กขนาดมหึมา หนาโคตรๆ ดีๆนี่เอง มีแขนต่ออกไปสองข้าง มีกลไกขับก้านเหล็กที่อยู่ในแขน (สีเหลืองๆในรูป)
เหลือ L สองชุด M 1 ชุด นะคร๊าบ
กลไกที่ว่าก็มี 2 แบบใหญ่ๆ คือ มือคนหมุนเกลียว (แบบพวงมาลัยรถยนต์น่ะครับ) กับ ลูกสูบไฮดรอลิกส์
ที่ปลายก้านด้านที่อยู่ในท่อ ก็จะต่อกับ “บล๊อก” (ram block) หน้าตาของเจ้าบล๊อกนี่แหละ ที่จะบอกว่า ram นี้จะเป็น ram ชนิดไหน
Blind ram
แบบเบสิกเคย คือ ปิดปากหลุมธรรมดาๆ เรียกว่า blind ram ปากหลุมต้องไม่มีอะไรไปขวางอยู่นะ
Pipe ram
แต่ถ้าที่ปากหลุมมี ก้านเจาะ หรือ มีท่อกรุ คาอยู่ล่ะ เราก็ใช้ blind ram ไม่ได้ เราต้องใช้ pipe ram
Shear ram
ถ้า pipe ram เอาไม่อยู่ล่ะ จะทำไง ปิด pipe ram ไปแล้ว ยังรั่ว ฟี่ๆฟุดๆ ออกมารอบๆก้านเจาะ ก็ต้องนี่เลยครับ ปราการด้านสุดท้าย
ปัญหาหนึ่งของ shear ram มันเอาไว้ใช้ตัดทุกอย่างที่ขวางทาง แต่ตัดแล้ว มันไม่ปิดปากหลุมเหมือน blind ran พูดง่ายๆคือ ของไหล ไม่ว่า น้ำโคลน น้ำมัน ก๊าซ ก็ยังสามารถพุ่งพรวดๆผ่าน shear ram มาได้ราวกับก๊อกน้ำรั่ว
หาบ้านให้น้องหน่อยครับ :)
ขาวจั๊วะ กอดได้ อิงได้ วางประดับได้
ปาหัวคนข้างๆก็ได้ (เวลาใช้ให้ไปล้างจานแล้วไม่ยอมไป)
เราจึงมักเอา shear ram ไว้ข้างใต้ blind ram ตัดอะไรก็ตามที่คาปากหลุมด้วย shear ram แล้ว ค่อยปิดปากลุมให้สนิทด้วย blind ram อีกที
มันก็นะ ชักช้า เวลาเป็นเงินเป็นทอง เสียเวลาการควบคุมหลุม
Blind Shear ram
จึงมีคนออกแบบ บล๊อก ที่เป็น 2 in 1 คือ เฉือนตัดได้ เสร็จแล้วก็ปิดปากหลุมไปด้วยเลย
ชุด Blow Out Preventer สมัยใหม่ มักไม่ค่อยเห็น shear ram อย่างเดียวโดดๆแล้วครับ มักจะมาเป็นแบบนี้กันหมดแล้ว
แต่อย่างที่เคยบอกไปแล้ว หลายๆครั้ง เราก็เลือกไม่ได้ว่าเราจะได้แท่นขุดเจาะที่มี Blow Out Preventer แบบไหนติดมาด้วย
ในฐานะวิศวกร เราก็ต้องสามารถที่จะรู้จัก และ ใช้งานอุปกรณ์ ได้หลากหลายๆไว้ก่อน (จะได้ไม่ตกงาน 555)
Variable ram
ย้อนกลับไปดู pipe ram นิสนุงก่อนจากกัน
ขนาดบล๊อกที่ใช้ มันใช้ได้แค่กับ ก้านเจาะ หรือ ท่อกรุ เดียวเท่านั้น แต่เวลาเราเจาะหลุมๆหนึ่งเนี้ย เราใช้ก้านเจาะ และ ท่อกรุหลายขนาด
สมันก่อนโน้น ตอนผมทำงานใหม่ๆ จำได้ว่า พอเปลี่ยนขนาดก้านเจาะ หรือ ท่อกรุแต่ล่ะที ก็ต้องถอดเอา บล๊อก ออกมาเปลี่ยนที ถอดเปลี่ยนก็เสียเวลามากพออยู่แล้ว เปลี่ยนเสร็จ ก็ต้องมาทดสอบความดัน โน้นนี่อีก
นอกจากเสียเวลาแล้ว เรื่องความปลอดภัยก็สำคัญ เพราะกระบวกการ ถอดประกอบ และ ทดสอบ มันอันตราย ทั้งเรื่องของหนักๆ และ ความดันที่ใช้ทดสอบ บลาๆ
จึงมีคนที่คิดออกแบบ บล๊อก ที่สามารถใช้ได้กับ ท่อ หลายๆขนาด
คราวนี้ก็ไม่ต้องถอดเข้าถอดออกบ่อยๆล่ะ
แน่นอนว่า ที่ผมเอารูปตัวอย่างมาให้ดูทั้งหมดนั้น เป็นแค่แนวคิด ให้เข้าใจเท่านั้น ความจริง มีหลากหลายยี่ห้อ และ แบบย่อยๆ อีกมากมายนะครับ
Stack configuration
เวลาใช้งาน เราก็เอา ram เหล่านี้มาเรียงๆซ้อนๆกันบนปากหลุม
ส่วนจะเอาอะไรไว้ก่อนหลังนั้น เป็นเรื่องที่ต้องคิดคำนวนกันล่วงหน้า ว่าจริงๆแล้ว เราต้องการอะไรกันแน่
อะไรคืดเหตุการณ์ที่น่าจะเกิดได้มากที่สุด เราจะเอาอะไร ขึ้นลงจากหลุมบ้าง บลาๆ
บางครั้ง เราอาจจะต้องมี ram ชนิดเดียวกัน มากกว่า 1 ram เผื่อเจ๊ง เพราะมันสำคัญกับงานมาก
ลองกูเกิลดูเล่นๆนะ ก็เห็นว่ามีหลากหลายไปหมด
แน่นอนว่า ยิ่งเยอะ ยิ่งยุ่ง ยิ่งเสี่ยงอุบัติเหตุในการติดตั้ง และ ยุ่งยาก ลำบาก ตอนใช้งาน และ แพง 555 🙂
ส่งท้าย
Blow Out Preventer เป็นเรื่องหนึ่งที่สำคัญ ที่เรามักมองข้าม เพราะโดยมากเรามักโบ้ยไปให้เป็นเรื่องของแท่นขุดฯที่เราเช่ามา
ซึ่งก็จริงที่โดยมากเรามักทำอะไรได้ไม่มาก
แต่อย่าลืมว่า ในงานวิศวกรรมเรา ทำได้ 2 แบบ คือ
- เลือกอุปกรณ์ตามงานที่จะทำ
- หรือ … ออกแบบงานตามอุปกรณ์ที่มี
ในกรณี Blow Out Preventer นี่ เป็นแบบแรกในกรณีที่เรากำหนดสเป็คแท่นขุดเจาะฯที่ต้องการประมูลเอามาใช้งาน แต่จะเป็นหลัง ในกรณีที่เช่าแท่นขุดเจาะฯมาแล้ว
ถ้าจะซื้อของออนไลน์จาก 2 เจ้านี้อยู่แล้ว คลิ๊กลิงค์ หรือ โลโก้ ข้างล่างนี้เลยครับ ผมจะได้ค่าคอมฯเล็กๆน้อยๆสมทบทุนจ่ายค่าเช่า host server ขอบคุณครับ
(ไม่ต้องกังวลนะครับ ไม่ใช่ลิงค์ดูดเงินแน่ๆ)
https://raka.is/r/qlzXR | https://raka.is/r/gP7GV |
One comment