Drillability EP3 Surface vs Downhole understanding

• Facebook
• Twitter
• Line

Drillability EP3 – ต่อๆ EP2 เราจบที่สมการข้างล่างนี่แล้วผมฝากทิ้งท้ายให้คิดว่ามีอะไรตุ๊กติกอยู่ในสมการนี้ไหม

WOB/พ.ท.ก้นหลุม + Dynamic Mud Weight (SG) x 1.42 x ความลึกในแนวดิ่ง (ม.) + (TQ x RPM)/(ROP x พ.ท.ก้นหลุม) ต้อง > CS ของหิน

ผมเริ่มต้นด้วยปัญหาว่า เราจะขุดได้ไหม โดยตั้งโจทย์ว่า เราต้องรู้พลังงาน(ความดัน)ที่จะทำลายหิน ใช่ไหมครับ

แปลว่า ตัวแปรต้นของปริมาณพลังงาน(ความดัน)ทั้งหมด ควรเป็นสิ่งที่เราควบคุมได้ และ ผลลัพท์คือ ปริมาณพลังงาน (ความดัน) … ในที่นี้ผมใช้ความดันต่อไปล่ะกัน จะได้ไม่ต้องวงเล็บ ความดันมันต่างกับพลังงานแค่เราไม่คิดถึงระยะทางที่ขุดเท่านั้นแหละ คือ ดันแต่ไม่เคลื่อน ไม่เกิดเนื้องานว่างั้น

แต่ดูจากสมการ อ้าว ทำไมตัวแปรต้นที่เราคุมได้จริงๆมี 3 อย่างเท่านั้น คือ WOB, RPM และ อัตราไหลน้ำโคลนจากปั๊ม แต่ TQ กับ ROP นั่นเป็นตัวแปรตาม ที่ดันไปขึ้นกับ CS ของชั้นหิน

ตรงกันข้าม CS ชั้นหิน กลับกลายเป็นตัวแปรต้นซะงั้น ที่เมื่อเอาไปพิจารณารวมกับ WOB, RPM และ อัตราไหลน้ำโคลนปั๊ม แล้ว ตัวแปรตามกลับกลายเป็น TQ และ ROP

เช่น WOB, RPM และ อัตราไหลน้ำโคลนจากปั๊ม เท่าเดิม ถ้า CS หินเยอะ TQ สูง ROP ต่ำ อ้าว ไหงเป็นงั้น

สมการ และ ฟิสิกส์ ไม่ได้โกหกครับ มันก็เป็นแบบนั้นแหละ แต่เราก็ยังใช้สมการนี้ได้อยู่ดี

ใช่ไงเหรอ … ตามมาๆ

Drillability EP3

Surface vs Downhole understanding

เราต้องการรู้ว่า แรงดันที่เราเค้นได้จากอุปกรณ์เรามากพอจะทำลายหินได้ไหม

1. เรารู้ CS ชั้นหิน

2. เรารู้ว่า top drive ในตลาดตัวเท่าควายน่ะ มันหมุนได้เร็วสุดกี่รอบต่อนาที (RPM) และ รับ TQ ได้สูงสุดเท่าไร เช่น ปั่นได้เต็มข้อก็ 150 RPM รับ TQ ได้ 45,000 ft-lbs, top drive มันก็มอเตอร์ไฟฟ้าดีๆนี่แหละแหละ

3. เรารู้ว่า ปั๊มน้ำโคลนเราปั๊มฉึกฉักๆได้กี่ครั้ง (stroke) ต่อนาที (SPM Stoke per Minute) เรารู้ว่า ช่วงชักหนึ่งปั๊มได้กี่ลิตร (อ่านสเป็ค liner ID กระบอกสูบ แล้วทำเป็นพื้นที่วงกลมคูณความยาวช่วงชักเอาดิ แต่ผมว่าเปิดตารางเถอะ ง่ายกว่า 555) เราก็รู้ว่ากี่ลิตรต่อนาที เราหา ECD Equivalent Circulation Density (ให้ Mud Eng คำนวนให้ง่ายกว่า เขามี software อิอิ) เรารู้ static mud weight จับบวกกัน เราก็รู้ dynamic mud density

4. ที่เหลือคือ ROP ที่เราคาดหวัง ก็ติต่างเอาว่าอยากได้เท่าไร

จับ 2.- 3. – 4. ใส่สมการ เราก็จะรู้ว่า มัน มากกว่า หรือ น้อยกว่า ข้อ 1. คือ CS ของชั้นหินที่เราจะขุดหรือไม่ ถ้ามากกว่าแปลว่าขุดได้ ถ้าน้อยกว่า แปลว่าขุดไม่ได้ ต้องลด ROP ที่คาดหวังลง (ROP มันเป็นตัวหารนิด) ผลลัพท์จะได้สูงขึ้น คำถาม คือ ถ้าขุดช้ามากกกกกกก ก ไก่ล้านตัว ถึงจะขุดได้ ยังจะขุดไหมครับพี่น้อง (ฮา)

เจาะชีวิตคนบนแท่น ตอนที่ 11 พลังงานไทย…เป้าหมายสู่อนาคต – ข่าว

… อิอิ ง่ายนิดเดียว

แต่เดี๋ยวๆ … ถ้ามันง่ายอย่างนั้นผมก็ตกงานซิ

ค่าทั้งหมดที่ผมพูดมานี่ คือ ค่าที่วัดที่หัวเจาะทั้งหมดเลยนะครับ ที่เราเรียกว่า Down Hole values ไม่ใช่ Surface value ที่เราวัดหรืออ่านค่าได้จากอุปกรณ์เรา (draw work, top drive และ Mud pump)

จำ EP1 ได้ไหมครับ ที่ผมบอกว่า มีการสูญเสียพลังงานระหว่างทาง ไอ้นี่แหละ ปัญหาปวดตับ ติดไว้ ไปต่อ EP4 ดีกว่า ว่าเราจะคำนวนความสูญเสียอย่างไร เดี๋ยว EP 3 นี้จะยาวไป

อ้อ … เวลาไปเข้าประชุมเช้า (morning meeting) ที่พวกเราพูดกันติดปากว่า drilling parameters นี้มันคืออะไร มันก็คือ WOB, RPM, LPM – Liter per minute (หรือ GPM – Gallon per Minute) พลังงาน 3 ตัวนี้แหละ ที่เราใส่ลงไป

เช่น เย็นนี้เรา ต้องลด drilling parameters ตอนขุดซีเมนต์ ขุด shoe track เดี๋ยวพอ BHA เราผ่านพ้น shoe ไปแล้ว เพิ่ม drilling parameters จัดเต็มไปเลย

แปลว่า ก่อนผ่าน shoe ก็แผ่วๆ ไม่ต้อง กด WOB เยอะ เดี๋ยวหัวเจาะขุด shoe (เหล็ก หรือ อลูมิเนียมอ่ะ) สึกก่อนได้ไปขุดชั้นหิน ถนอมๆฟัน (cutters) หัวเจาะไว้หน่อย และ ไม่ต้องปั่นก้านเจาะเร็วเดี๋ยวสี ID casing สึกหมด แต่ปั๊มไปเต็มๆ เพื่อเอาเศษซีเมนต์ กับ เศษ shoe ขึ้นมา เราอยู่ใน casing แข็งโป๊ะ ไม่รั่วหรอก ปั๊มไม่ต้องแผ่ว

แต่เมื่อ BHA ผ่าน shoe ไปแล้ว ต้องแผ่วปั๊ม เพราะชั้นหินอาจจะทนแรงปั๊มไม่ได้ เดี๋ยวหลุมรั่ว แต่กด WOB ปั่น RPM ไปจุกๆได้เลย

ดังนั้น คำว่าเพิ่ม/ลด drilling parameters ไม่ได้แปลว่า เพิ่ม/ลดทุกตัว แค่เป็นการสื่อสารกลมๆว่า โดยรวมแล้วเราจัดพลังงานลงไปเพิ่มขึ้น/ลดลง แต่เราจะเน้นจัดเพิ่มพลังงานตัวไหน แผ่วตัวไหน อย่างไร ก็ขึ้นกับ ตอนนั้นเรากำลังทำอะไร คนหน้างานต้องรู้ และ ต้องรู้ว่าจัดไปได้จุกๆเต็มที่เท่าไรโดยที่หลุมไม่พินาศและเครื่องไม้เครื่องมือเราควันไม่ขึ้น

---

• Facebook
• Twitter
• Line