Soft Power and The Extension by Nong Fern Daddy

• Facebook
• Twitter
• Line

Soft Power and The Extension by Nong Fern Daddy – ขอคุยอะไรที่เข้ากับกระแสหน่อย … คำนี้แปลว่าอะไร

(1) “สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร สำนักวิชาการ ได้ใช้คำว่า “อำนาจละมุน” แทน หรือ สว.เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ ศิลปินแห่งชาติ ก็ได้มีการเสนอให้ใช้คำว่า “ภูมิพลังวัฒนธรรม” ในการประชุมวุฒิสภา แต่อย่างไรก็ดี ในปัจจุบันยังไม่มีการระบุคำที่ใช้แทนอย่างแน่ชัด ส่วนใหญ่จึงนิยมใช้คำทับศัพท์” https://www.thairath.co.th/lifestyle/life/2738450

(2) “Soft Power เป็นคำที่ถูกบัญญัติครั้งแรกโดย ดร.โจเซฟ เนย์ (Joseph Nye) จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด มีความหมายว่า การทำให้ผู้อื่น “ต้องการ” และ “ยอมรับ” อย่าง “เต็มใจ”… ” https://www.thaipbs.or.th/now/content/491

ในการทำวิจัย หรือ ศึกษาอะไร ในทางวิชาการ จะต้องมีการทำ literature review (ที่เราเอามาแปลได้จั๊กจี้ว่า การทบทวนวรรณกรรม) จริงๆแล้วก็ไม่มีอะไรมากไปกว่า ไปดูว่าคนก่อนๆเขาทำเรื่องเดียวกันหรือเรื่องเกี่ยวเนื่องกันเอาไว้ว่าอย่างไร

สองย่อหน้า (1) และ (2) นั่นก็เป็นการทบทวนวรรณกรรมแบบรวบรัด ก่อนจะนำเสนอชุดความคิดของตัวผมเอง 🙂

Soft Power

… ก่อนอื่น ผมอยากนิยามคำว่า วัฒนธรรมก่อนว่า วัฒนธรรมคืออะไร

ถ้าไปอ่านดูความหมายต่างๆที่หลายสำนักนิยามไว้ ผมสรุปเปรี้ยง ฟันธงลงไปเลยว่า วัฒนธรรม คือ ทุกอย่างที่มนุษย์สร้างขึ้น ทั้งที่เป็นรูปธรรมจับต้องได้ และ นามธรรมจำต้องไม่ได้

รูปธรรม เช่น อาหาร ตะเกียบ เน็คไท นามธรรม เช่น ศาสนา ความเชื่อ การไหว้ การโค้งคำนับ (มือ และ ตัว เป็นรูปธรรม แต่กริยาการทำเป็นนามธรรม)

สิ่งที่มนุษย์ไม่ได้ทำให้เกิดขึ้น ไม่ใช่วัฒนธรรม … รังผึ้ง รังนก ดาวตก แกรนเคนยอน จึงไม่ใช่วัฒนธรรม

นิยามกำปั้นทุบดินของผม … ซอฟพาเวอร์ คือ เมื่อคนกลุ่มหนึ่งเอาวัฒนธรรมของคนอีกกลุ่มหนึ่งมาใช้อย่างเต็มใจ พูดให้ง่ายและสั่นลงไปอีก คือ การครอบงำทาง(โดย)วัฒนธรรม

ลองดูนะครับ จากจุดนี้ต่อไปผมจะใช้คำว่า “การครอบงำทาง(โดย)วัฒนธรรม” แทนคำว่า “ซอฟพาวเว่อร์” ดูซิว่า จะสื่อสารกันได้เข้าใจไหม

การถูกบังคับให้ใส่หมวกเมื่อออกจากบ้านในเมื่องไทยสมัยหนึ่งจึงไม่ใช่การครอบงำทางวัฒนธรรม แต่การใส่หมวกเบเร่ ภาพเชกูว่าร่าที่บังโคลนรถสิบล้อ หรือ ใส่แว่นดำ ตามนักร้องเพื่อชีวิต เป็นการครอบงำทางวัฒนธรรม

ข้อสังเกตุหนึ่ง คือ การครอบงำทางวัฒนธรรม มักจะตามความเจริญทางเศรษฐกิจ ความกินดีอยู่ดี ไม่ใช่ตามความเจริญของวัฒนธรรม ด้วยเหตุผลง่ายๆ

1. วัฒนธรรมนั้นวัดไม่ได้ เมื่อวัดไม่ได้ ก็เทียบไม่ได้
2. การบอกว่าวัฒนธรรม ก. ของ ชนชาติ ข. กับ วัฒนธรรม ก. ของชนชาติ ค. อะไรของใคร ดีกว่ากัน เป็นเรื่องอ่อนไหว

แต่เศรษฐกิจนั้นวัดได้ จึงเปรียบเทียบได้ เราจึงมักเห็น ชนกลุ่มที่ความเจริญทางเศรษฐกิจด้อยกว่าจะโดนครอบงำทางวัฒนธรรมอย่างสมัครใจโดยชนกลุ่มที่ความเจริญทางเศรษฐกิจดีกว่า

หลักฐานเชิงประจักษ์ … ภาษานี่ไง ง่ายๆ การเรียกทับศัพท์ พูดไทยคำสลับต่างชาติคำ(แม้จะมีคำแปล เช่น พูดว่า thank แทน ขอบคุณ) บางคนนิยมจับมือทักทายแทนการยกมือไหว้ (หรือ ทำสองอย่างอยาจจะแก้เขินโ หรือ ไม่รู้ตัว) สิ่งที่จับต้องได้ ยิ่งมีเพียบ เช่น อาหาร กีฬา เป็นต้น

ประเทศเพื่อนบ้านเราที่เศรษฐกิจต่ำว่าเรา ก็โดนครอบงำทางวัฒนธรรม เช่น เงินตรา ภาษา อาหาร ฯลฯ นัยว่า ถ้าใช้เงินไทย พูดภาษาไทย กินอาหารไทย แต่งตัวแบบคนไทย พูดง่ายๆ ทำตัวเหมือนคนไทย ใช้ของไทย ก็จะดูไฮโซ ในบ้านเขา เหมือนเรา พูดไทยคำฝรั่งคำ กินขนมปัง ครัวซอง โดนัท ใช้เงินเหรียญ ใส่สูทผูกไทค์ ก็จะดูเป็นไฮโซ ในบ้านเรา

การครอบงำทางวัฒนธรรมที่ใช้ เศรษรฐกิจนำ ไม่จำเป็นต้องโปรโมทเลยครับ ทำประเทศให้รวย คนกินดีอยู่ดี เดี๋ยวการครอบงำทางวัฒนธรรมมันกระจายไปเอง เชื่อซิ ไม่เชื่อ ลองนึกดูความเป็นจริงในโลกใบนี้ดูซิครับ รองรับสมมุติฐานนี้ทั้งนั้น

เราจะไม่ค่อยเห็น การครอบงำทางวัฒนธรรมจากประเทศที่เศรษฐกิจต่ำไปยังประเทศที่มีเศรษฐกิจดีกว่า

ผมใช้คำว่า ไม่ค่อยเห็น ไม่ได้แปลว่าไม่มีนะครับ มีครับ แต่มีน้อย เช่น อาหารไทย มวยไทย เคบับ(อาหรับ) โรตี โยคะ ฝังเข็ม (จีนในสมัยที่ยังล้าหลัง) เบอริโต้ (เม็กซิกันในอเมริกา) กรีซโยเกิร์ต ฯลฯ

ดังนั้น การที่ประเทศที่เศรษฐกิจด้อยกว่าจะแพร่การครอบงำทางวัฒนธรรมนั้น ต้องการการสนับสนุน และ ทำเป็นระบบ … จริงเหรอ

ที่ผมทิ้งท้ายว่า “จริงหรอ” เพราะคิดถึง มวยไทย อาหารชาติต่างๆ โยคะ การแพทย์ทางเลือกของประเทศต่างๆ … เหล่านี้ ได้รับการสนับสนุนจากรัฐอย่างเป็นระบบจริงหรือ ถึงได้ผงาดอยู่บนเวทีโลกได้เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ในวันนี้ หรือ ถ้าได้รับการสนับสนุนอย่างจริงใจกว่าที่เป็นมาในอดีต วันนี้น่าจะรุ่งเรืองเบิกบานกว่านี้ (ก็เป็นได้)

ซึ่งต่างจากเศรษฐกิจที่ทุกรัฐสนับสนุนทุกทางอย่างจัดเต็ม แล้ว การครอบงำทางวัฒนธรรมก็พ่วงเป็นของแถมตามมา

เอาง่ายๆเลย บ้านเราจัดเต็มเรื่องการท่องเที่ยว เงินตราต่างประเทศเข้าประเทศ จีดีพี สูงขึ้น ส่วน อาหารไทย มวยไทย นวดไทย OTP ไทย รอยยิ้มคนไทย ฯลฯ ก็เผยแพร่ติดไปแบบไม่รู้ตัวแบบเนียนๆเอง

การครอบงำทางวัฒนธรรม ไม่ต้องเลือก หรือ ลองของใหม่หรอกครับ อย่าทำเหมือน ลูกหลายรุ่นเสี่ยไปเรียนการบริหารจัดการจากต่างประเทศแล้วกลับมาแล้วดูถูกทุนปัญญา หรือ ธุรกิจเก่า ครอบครัว แล้วไปนับหนึ่งใหม่ นัยว่าต้องการพิสูจน์ตัวเองว่าไม่ต้องมีแต้มต่อ ไม่ต้องพึ่งตระกูลก็ประสบกความสำเร็จได้

ไม่น่าอายหรอกครับที่จะต่อยอดการครอบงำทางวัฒนธรรม ไม่มีใครทวงบุญคุณหรอก 555 เอาของเก่านี่แหละ อาหารไทย นวดไทย มวยไทย ละครไทย (เพื่อนบ้านเราโดนละครไทยมอมเมามากนะ พูดเลย เหมือนซีรี่ย์เกาหลีมอมเมาผมนั่นแหละ 555)

สรุปง่ายๆ

1. วัฒนธรรม คือ ทุกสิ่งที่คนเราสร้างขึ้น ประกอบไปด้วย สิ่งสร้าง ความคิด คำพูด การกระทำ
2. ซอฟพาวเว่อร์ คือ การครอบงำทาง(โดย)วัฒนธรรม ทำให้เขา คิด ทำ ใช้ เหมือนเรา แล้วเราก็จะขายของทำกำไรได้ เกาหลีไม่ได้ภูมิใจที่ทำให้ผมติดซีรี่ย์เขา แต่เขาทำเพื่อผมจะได้จ่ายตังค์ดูซีรี่ย์เขา
3. รวยแล้วเดี๋ยวคนอื่นก็ คิด ทำ ใช้ เหมือนเราเอง
4. แต่ถ้ายังไม่รวยแล้วอยากให้คนอื่น คิด ทำ ใช้ เหมือนเรา ก็ต้องออกแรงหน่อย
5. คิดใหม่ทำใหม่ หาของใหม่เป็นสิ่งที่ดี แต่การเอาของเก่ามาต่อยอดไม่ใช่เรื่องน่าอาย ไม่มีใครทวงบุญคุณหรอก แถมประสบความสำเร็จได้เร็วกว่าง่ายกว่าด้วยต้นทุนที่น้อยกว่าด้วยซ้ำ

Questioning Skill ทักษะการตั้งคำถามในการสัมภาษณ์งาน

• Facebook
• Twitter
• Line