สมัยผมเรียน MBA มีเรื่องเล่ากรณีศึกษา (ที่ไม่รู้ว่าจริงไหม) เรื่องเล่าว่า ซีอีโอ บ.ผลิตยาสีฟัน เรียกประชุมกูรูการตลาด เพื่อเพิ่มยอดขายยาสีฟัน 10% บรรดากูรูการตลาดที่จ้างมาด้วยเงินเดือนห้าหลัก หกหลัก คิดจนหัวแตก ก็คิดไม่ออก
เด็กฝึกงานคนหนึ่ง ยกมือขึ้นแนะนำว่า ให้เพิ่มขนาดพื้นที่ปากหลอดยาสีฟันให้ใหญ่ขึ้น 10%
ขำๆ แต่ถามว่า น่าจะได้ผลไหม ผมว่าน่าจะได้ผลครับ 🙂
ไม่มีงานวิจัยไหน หรือ แคมแปญการตลาดไหน ทำให้เรากิน หรือ เราใช้ น้อยลง มีแต่ งานวิจัย และ แคมแปญ ที่ทำให้เรากินเราใช้มากขึ้น เพราะเราอยู่ในระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม
(ใครจะลงทุนวิจัยเพื่อให้การอุปโภคบริโภคน้อยลง เพื่อให้รายได้น้อยลง เพราะตัวงานวิจัยมันต้องใช้ทุน จริงไหม ... ถ้าจะมีก็ภาครัฐกับ NGO นี่แหละ ที่รณรงค์ ลด ละ เลิก การอุปโภคบริโภคบางประเภท เช่น เรื่องโลกร้อน และ สิ่งเสพติด)
ยาแก้ปวดพาราฯ เคยมีข่าวว่า 500 มก. ก็พอ สำหรับผู้ใหญ่ ไม่น่าจะถึง 1000 มก. สมาคมหมอฟันอังกฤษเคยออกงานวิจัยว่า ควรตรวจสุขภาพปากและฟันทุก 3 เดือน (จากปัจจุบัน 6 เดือน ... ตอนหลังได้ทราบว่าความพยายามนี้ตกไป)
โฆษณายาสีฟันมักจะเห็นภาพยาสีฟันเต็มหน้าแปรงสีฟันเสมอ ทั้งๆที่ครึ่งแปรงก็ฟองเต็มปาก สะอาดจนไม่รู้จะสะอาดอย่างไรแล้ว ขอแค่ขยับแปรงให้ถูกวิธีและให้ทั่วทุกซี่ทั้งปาก
ตีนกาสอนให้ผมรู้ว่า ธรรมชาติไม่เปลี่ยนแปลงอะไรกระทันหัน ไม่ว่าจะภัยธรรมชาติ อย่าง แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด ฟ้าผ่า สึนามิ
เหมือนเรื่อง SOC (safety observation card) กับ อุบัติเหตุ ธรรมชาติบอกเราล่วงหน้าเสมอ อาจจะบอกล่วงหน้าสั้นบ้างยาวบ้าง แต่ไม่ใช่อะไรที่จู่ๆก็พรวดพราดเกิดขึ้นมา
การเสื่อมคุณภาพของอะไรสักอย่างก็เช่นกัน
ไม่ใช่จู่ๆพอผ่านจุดใดจุดหนึ่งของเวลาแล้ว ของสิ่งนั้นจะมีคุณภาพ หรือ ประสิทธิภาพ ลดลงจาก 100 เป็น 0 ไปในทันที (ผมว่าไม่น่ามียาอะไรถ้าเปลี่ยนตัวเองเป็นยาพิษทันที่ที่ผ่านวันหมดอายุไป 1 วินาที)
พูดง่ายๆ เส้นกราฟคุณภาพ vs. เวลา(อายุ) ไม่หักลง 90 องศา แบบขาลงของ squre wave หรือ แบบมุมหน้าผา แต่จะเป็นเนินเขาลาดๆค่อยๆลดลงทีล่ะหน่อย แบบขาลงของ sine wave ที่ลากไปยาวๆ
เหมือนความแก่ชรานั่นแหละครับ ไม่ใช่จากหนุ่มสาวฟิตปั๋งแล้วตื่นมาผ่าน 0600 น.ของวันที่อายุ 60 ปี บริบูรณ์แล้ว นอนติดเตียงกล้ามเนื้อลีบไปเลย หรือ ตายทันที ...
ธรรมชาติ มันไม่ใช่อย่างนั้น แม้แต่ผลิตภัณฑ์ที่เป็นสารอนินทรีย์ เช่น ปุ๋ย สารเคมี ยางหนังสติ๊ก ยาแผนปัจจุบัน (ไม่นับยาน้ำ ครีม เจล) ฯลฯ ยิ่งโดยเฉพาะผลิตภัณฑ์อินทรีย์สาร เช่น อาหาร ยาสมุนไพร เมล็ดพันธุ์พืช สิ่งเหล่านี้จะค่อยๆเสื่อมๆ ไม่ใช่ปุ๊บปั๊บกินไม่ได้ ใช้ไม่ได้ เมื่อผ่านวันหมดอายุ
ทำให้บางประเทศไม่สนับสนุน หรือ แม้กระทั่ง ห้ามระบุวันหมดอายุ ลงในบางผลิตภัณฑ์ หรือ ถ้าจะระบุ ให้ใช้คำว่า "ควรบริโภคก่อน ..." หรือ "best before" โดยต้องพิมพ์วันผลิตเอาไว้ให้ชัดเจน ... ทั้งนี้ ยกเว้นบางผลิตภัณฑ์ที่เป็นยาอันตราย ที่วันหมดอายุมีผลต่อการรักษาอย่างมีนัยสำคัญ
(ถ้ากลัวผู้บริโภคฟ้องร้องถ้าใช้แล้วท้องเสียก็ให้เขียนเอาไว้ว่ากรณีบริโภคหลังวันที่ "ควรบริโภคก่อน" ก็ให้ไม่รับประกันคุณภาพเต็ม 100% ไม่รับผิดชอบถ้าจู๊ดๆ หรือ อะไรก็ว่าไป)
ตัวอย่าง เช่น ซุปเปอร์มาร์เก็ตในยุโรปบางประเทศ ไม่ให้พิมพ์วันหมดอายุบนอาหารสด
อย่างที่ทราบๆอาหารที่เรากิน ใช้พลังงานในการผลิต และ ขนส่ง ในตัวขบวนการผลิต และ ขนส่งเองนั้นก็ทำให้เกิดก๊าซเรือนกระจกมากมาย
การที่ต้องทิ้งของที่ยังพอทานได้โดยเคร่งครัดกับวันหมดอายุจนเกินไป ทำให้พลังงานต้องเสียเปล่า ก๊าซเรือนกระจกเกิดโดยไม่จำเป็น มิหน่ำซ้ำ ยังต้องใช้พลังงานเพิ่ม และ ผลิตก๊าซเรือนกระจกเพิ่ม เพื่อผลิตอาหาร (หรือผลิตภัณฑ์อื่นๆ) ทดแทนที่เราทิ้งไปโดยไม่จำเป็นอีก ... โดนทั้ง 2 เด้ง ว่างั้น ทั้งของที่ทิ้งไป และ ของที่ต้องผลิตขึ้นมาทดแทน
ในกรณีอาหารสดทั่วๆไป โดยสามัญสำนัก เรารู้อยู่แล้วว่า รูปรสอย่างไร ยังสามารถทานได้ หรือ แปรรูปไปเป็นอะไรได้ แล้วบริโภคอย่างปลอดภัย อาการสำเร็จรูป หรือ อาหารกระป๋อง อาจจะลำบากหน่อย แต่ก็ไม่เหลือวิสัย
อย่างที่ทราบๆตอนรอใบอนุญาติทำงาน ผมเคยปลูกผักสลัดอยู่ช่วงหนึ่ง
ถ้าเมล็ดพันธุ์ที่ผมซื้อมาเก็บไว้นานหน่อยเลยวันหมดอายุ ผมก็ไม่ทิ้งทั้งหมดหรอกครับ อัตราการงอกมันอาจจะลดลง ผมก็หยอดไป 2 - 3 เมล็ด ต่อหลุม มันก็พอไหว ไม่เสียเปล่า 0% ไม่ต้องซื้อเมล็ดใหม่ 100% ถ้างอกออกมาแล้วไม่สวยเท่าไร ได้สัก 75 - 80% อาจจะทำผักสลัดออกมาไม่สวยไม่อร่อย ก็เอาไปผัดเอาไปแกงก็ยังได้ หรือ เอาไปเป็นผักวางประดับจานอาหารอื่นๆก็ได้ ... ทรัพยากรไม่สูญเปล่า
กลับมาที่เรื่องเล่า MBA ภาคสอง ...
ถ้าผมเป็นบ.ขายอาหาร ยา สารเคมี หรือ อะไรก็ตาม ที่มีวันหมดอายุ แล้วผมตั้งคำถามว่า จะทำอย่างไรถึงจะเพิ่มยอดขายได้ 10% คำตอบง่ายๆ คือ พิมพ์วันหมดอายุผลิตภัณฑ์ให้หมดอายุเร็วขึ้น 10% ...
(log in แล้ว comment กันได้เลยครับ ถ้ายังไม่ลงทะเบียนก็ลงทะเบียนกันน้าาา แป๊บเดียว ใช้แค่ชื่อเล่น กับ password จะได้เม้าส์มอยกันได้)
log in
registration
สมัยผมเรียน MBA มีเรื่องเล่ากรณีศึกษา (ที่ไม่รู้ว่าจริงไหม) เรื่องเล่าว่า ซีอีโอ บ.ผลิตยาสีฟัน เรียกประชุมกูรูการตลาด เพื่อเพิ่มยอดขายยาสีฟัน 10% บรรดากูรูการตลาดที่จ้างมาด้วยเงินเดือนห้าหลัก หกหลัก คิดจนหัวแตก ก็คิดไม่ออก
เด็กฝึกงานคนหนึ่ง ยกมือขึ้นแนะนำว่า ให้เพิ่มขนาดพื้นที่ปากหลอดยาสีฟันให้ใหญ่ขึ้น 10%
ขำๆ แต่ถามว่า น่าจะได้ผลไหม ผมว่าน่าจะได้ผลครับ 🙂
ไม่มีงานวิจัยไหน หรือ แคมแปญการตลาดไหน ทำให้เรากิน หรือ เราใช้ น้อยลง มีแต่ งานวิจัย และ แคมแปญ ที่ทำให้เรากินเราใช้มากขึ้น เพราะเราอยู่ในระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม
(ใครจะลงทุนวิจัยเพื่อให้การอุปโภคบริโภคน้อยลง เพื่อให้รายได้น้อยลง เพราะตัวงานวิจัยมันต้องใช้ทุน จริงไหม ... ถ้าจะมีก็ภาครัฐกับ NGO นี่แหละ ที่รณรงค์ ลด ละ เลิก การอุปโภคบริโภคบางประเภท เช่น เรื่องโลกร้อน และ สิ่งเสพติด)
ยาแก้ปวดพาราฯ เคยมีข่าวว่า 500 มก. ก็พอ สำหรับผู้ใหญ่ ไม่น่าจะถึง 1000 มก. สมาคมหมอฟันอังกฤษเคยออกงานวิจัยว่า ควรตรวจสุขภาพปากและฟันทุก 3 เดือน (จากปัจจุบัน 6 เดือน ... ตอนหลังได้ทราบว่าความพยายามนี้ตกไป)
โฆษณายาสีฟันมักจะเห็นภาพยาสีฟันเต็มหน้าแปรงสีฟันเสมอ ทั้งๆที่ครึ่งแปรงก็ฟองเต็มปาก สะอาดจนไม่รู้จะสะอาดอย่างไรแล้ว ขอแค่ขยับแปรงให้ถูกวิธีและให้ทั่วทุกซี่ทั้งปาก
ตีนกาสอนให้ผมรู้ว่า ธรรมชาติไม่เปลี่ยนแปลงอะไรกระทันหัน ไม่ว่าจะภัยธรรมชาติ อย่าง แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด ฟ้าผ่า สึนามิ
เหมือนเรื่อง SOC (safety observation card) กับ อุบัติเหตุ ธรรมชาติบอกเราล่วงหน้าเสมอ อาจจะบอกล่วงหน้าสั้นบ้างยาวบ้าง แต่ไม่ใช่อะไรที่จู่ๆก็พรวดพราดเกิดขึ้นมา
การเสื่อมคุณภาพของอะไรสักอย่างก็เช่นกัน
ไม่ใช่จู่ๆพอผ่านจุดใดจุดหนึ่งของเวลาแล้ว ของสิ่งนั้นจะมีคุณภาพ หรือ ประสิทธิภาพ ลดลงจาก 100 เป็น 0 ไปในทันที (ผมว่าไม่น่ามียาอะไรถ้าเปลี่ยนตัวเองเป็นยาพิษทันที่ที่ผ่านวันหมดอายุไป 1 วินาที)
พูดง่ายๆ เส้นกราฟคุณภาพ vs. เวลา(อายุ) ไม่หักลง 90 องศา แบบขาลงของ squre wave หรือ แบบมุมหน้าผา แต่จะเป็นเนินเขาลาดๆค่อยๆลดลงทีล่ะหน่อย แบบขาลงของ sine wave ที่ลากไปยาวๆ
เหมือนความแก่ชรานั่นแหละครับ ไม่ใช่จากหนุ่มสาวฟิตปั๋งแล้วตื่นมาผ่าน 0600 น.ของวันที่อายุ 60 ปี บริบูรณ์แล้ว นอนติดเตียงกล้ามเนื้อลีบไปเลย หรือ ตายทันที ...
ธรรมชาติ มันไม่ใช่อย่างนั้น แม้แต่ผลิตภัณฑ์ที่เป็นสารอนินทรีย์ เช่น ปุ๋ย สารเคมี ยางหนังสติ๊ก ยาแผนปัจจุบัน (ไม่นับยาน้ำ ครีม เจล) ฯลฯ ยิ่งโดยเฉพาะผลิตภัณฑ์อินทรีย์สาร เช่น อาหาร ยาสมุนไพร เมล็ดพันธุ์พืช สิ่งเหล่านี้จะค่อยๆเสื่อมๆ ไม่ใช่ปุ๊บปั๊บกินไม่ได้ ใช้ไม่ได้ เมื่อผ่านวันหมดอายุ
ทำให้บางประเทศไม่สนับสนุน หรือ แม้กระทั่ง ห้ามระบุวันหมดอายุ ลงในบางผลิตภัณฑ์ หรือ ถ้าจะระบุ ให้ใช้คำว่า "ควรบริโภคก่อน ..." หรือ "best before" โดยต้องพิมพ์วันผลิตเอาไว้ให้ชัดเจน ... ทั้งนี้ ยกเว้นบางผลิตภัณฑ์ที่เป็นยาอันตราย ที่วันหมดอายุมีผลต่อการรักษาอย่างมีนัยสำคัญ
(ถ้ากลัวผู้บริโภคฟ้องร้องถ้าใช้แล้วท้องเสียก็ให้เขียนเอาไว้ว่ากรณีบริโภคหลังวันที่ "ควรบริโภคก่อน" ก็ให้ไม่รับประกันคุณภาพเต็ม 100% ไม่รับผิดชอบถ้าจู๊ดๆ หรือ อะไรก็ว่าไป)
ตัวอย่าง เช่น ซุปเปอร์มาร์เก็ตในยุโรปบางประเทศ ไม่ให้พิมพ์วันหมดอายุบนอาหารสด
อย่างที่ทราบๆอาหารที่เรากิน ใช้พลังงานในการผลิต และ ขนส่ง ในตัวขบวนการผลิต และ ขนส่งเองนั้นก็ทำให้เกิดก๊าซเรือนกระจกมากมาย
การที่ต้องทิ้งของที่ยังพอทานได้โดยเคร่งครัดกับวันหมดอายุจนเกินไป ทำให้พลังงานต้องเสียเปล่า ก๊าซเรือนกระจกเกิดโดยไม่จำเป็น มิหน่ำซ้ำ ยังต้องใช้พลังงานเพิ่ม และ ผลิตก๊าซเรือนกระจกเพิ่ม เพื่อผลิตอาหาร (หรือผลิตภัณฑ์อื่นๆ) ทดแทนที่เราทิ้งไปโดยไม่จำเป็นอีก ... โดนทั้ง 2 เด้ง ว่างั้น ทั้งของที่ทิ้งไป และ ของที่ต้องผลิตขึ้นมาทดแทน
ในกรณีอาหารสดทั่วๆไป โดยสามัญสำนัก เรารู้อยู่แล้วว่า รูปรสอย่างไร ยังสามารถทานได้ หรือ แปรรูปไปเป็นอะไรได้ แล้วบริโภคอย่างปลอดภัย อาการสำเร็จรูป หรือ อาหารกระป๋อง อาจจะลำบากหน่อย แต่ก็ไม่เหลือวิสัย
อย่างที่ทราบๆตอนรอใบอนุญาติทำงาน ผมเคยปลูกผักสลัดอยู่ช่วงหนึ่ง
ถ้าเมล็ดพันธุ์ที่ผมซื้อมาเก็บไว้นานหน่อยเลยวันหมดอายุ ผมก็ไม่ทิ้งทั้งหมดหรอกครับ อัตราการงอกมันอาจจะลดลง ผมก็หยอดไป 2 - 3 เมล็ด ต่อหลุม มันก็พอไหว ไม่เสียเปล่า 0% ไม่ต้องซื้อเมล็ดใหม่ 100% ถ้างอกออกมาแล้วไม่สวยเท่าไร ได้สัก 75 - 80% อาจจะทำผักสลัดออกมาไม่สวยไม่อร่อย ก็เอาไปผัดเอาไปแกงก็ยังได้ หรือ เอาไปเป็นผักวางประดับจานอาหารอื่นๆก็ได้ ... ทรัพยากรไม่สูญเปล่า
กลับมาที่เรื่องเล่า MBA ภาคสอง ...
ถ้าผมเป็นบ.ขายอาหาร ยา สารเคมี หรือ อะไรก็ตาม ที่มีวันหมดอายุ แล้วผมตั้งคำถามว่า จะทำอย่างไรถึงจะเพิ่มยอดขายได้ 10% คำตอบง่ายๆ คือ พิมพ์วันหมดอายุผลิตภัณฑ์ให้หมดอายุเร็วขึ้น 10% ...
(log in แล้ว comment กันได้เลยครับ ถ้ายังไม่ลงทะเบียนก็ลงทะเบียนกันน้าาา แป๊บเดียว ใช้แค่ชื่อเล่น กับ password จะได้เม้าส์มอยกันได้)
log in
registration
