Karst เรื่องของธรณีที่วิศวกรขุดเจาะต้องเข้าใจ … เจ้าชื่อแปลกๆออกเสียงยากนี้เป็นปรากฏการณ์ทางธรณีอย่างหนึ่งที่วิศวกรขุดเจาะหลุมปิโตรเลียมต้องรู้และเข้าใจ เพราะมันมาทำให้เราปวดตับตอนขุด ปวดตับอย่างไร โปรดติดตามต่อไป …
วันนี้เราจะคุยเรื่องนี้กัน แต่ก็ออกตัวก่อนว่า พี่พ้องน้องเพื่อนนักธรณีเสริมได้นะครับ ผมก็จำๆเอามาจากห้องประชุม การอบรม และ ครูพักลักจำมาเล่าให้ฟัง
Karst phenomena
ผมไม่รู้จะแปลเป็นภาษาไทยอย่างไรนะครับ ปรากฏการณ์นี้ เข้าใจว่าชื่อปรกฏการณ์นี้เอามาจากชื่อของนักธรณีที่ค้นคว้าวิจัยเพื่อเป็นการให้เกียรติ
ถ้าจะซื้อของใน shopee อยู่แล้ว เข้าทางนี้เลยครับ ผมจะได้ค่าคอมฯ ถือว่าช่วยผมจ่ายค่าเช่า host server ไม่ใช่คลิ๊กดูดเงินแน่นอนครับ ไม่ต้องกังวล
เอาเป็นว่า ปรกฏการณ์นี้มักเกิดกับชั้นหินที่สามารถละลายได้ด้วยน้ำที่มีความเป็นกรด(หรือด่าง) เช่น limestone (หินปูน), dolomite, หรือ gypsum และ มักจะเกิดช่วงตื้นๆ ที่อยู่ในช่วงกักน้ำใต้ดินโบราณๆ
พูดภาษาบ้านๆ คือ น้ำบาดาลที่มีความเป็นกรดด่าง ไปกันกร่อนชั้นหินพวกนี้ นานๆเข้า ชั้นหินพวกนี้ก็จะเป็น โพรง (cave) หยุบ (sinkhole) แตกรอยเป็นฟันปลา (fissures)
มันก็เป็นโพรงถ้ำใต้ดิน หรือ ก้างปลาแบบรูปข้างล่างนี้แหละครับ
ถ้าเกืดขึ้นใต้ๆผิวดิน ก็จะเป็นหลุมยุบลงไปแบบนี้
-------------------------------------------------------
ไม่พลาด ข่าวสาร บทความ ความรู้ ประกาศตำแหน่งงานว่าง และ อื่นๆ
กรอก ชื่อ และ อีเมล์ ในแบบฟอร์มข้างล่าง จะมีอีเมล์กลับมาให้ "ยืนยัน" นะครับ การสมัครจึงจะสมบูรณ์ ... อ้อ ... อย่าลืมดูใน junk, trash, spam box นะครับ บางทีระบบมันเอาอีเมล์ตอบกลับไปไว้ที่นั่น
ปวดตับวิศวกรขุดเจาะตรงไหน
ก็ตรงที่ถ้าเราขุดผ่านเจ้า โพรง (cave) หยุบ (sinkhole) แตกรอยเป็นฟันปลา (fissures) เราก็จะสูญเสียน้ำโคลนจากหลุม หรือ ที่เราเรียกว่า lost circulation
Balloon Loss Circulation Fracture Kick Blowout อะไรเป็นอะไรกันแน่
ส่วนจะสูญเสียน้ำโคลนรุนแรงแค่ไหน ก็ขึ้นกับว่า karst นั้น เป็นแบบไหน และ ใหญ่เบอร์ไหน เช่น ถ้าเจอโพรงโตๆแบบเนินเขาเขื่องๆใต้ดิน แบบนี้ เราก็แย่ล่ะ ปั๊มเท่าไรก็ไม่พอ จัดซีเมนต์อุดอย่างเดียวเลย
หลับตา … มโนว่าถ้าขุดลงไปแล้วเจอโพรงหนาตาแบบนี้อยู่ใต้ชั้นหินล่ะ มีเท่าไรก็ปั๊มลงไปไม่พอครับ
เหลือ L สองชุด M 1 ชุด นะคร๊าบ
หรือแบบข้างล่างนี้ล่ะ อาจจะดูสวยงามบนผิวโลก แต่ถ้าไปอยู่ข้างล่างก็ปวดตับพวกผมล่ะ
แต่ถ้าเป็นแยกๆกร่อนแบบก้างปลา ก็ยังพอลุ้น ใช้ LCM (Lost Circulation Material) หลายๆประเภท หลายๆขนาด ผสมๆกัน ปั๊มลงไปก็พอมีลุ้นพออุดไหวอยู่
Mud Cap Drilling MCD ขุดแบบ Total Loss Circulation
จะรู้ได้ไงว่าเกิด Karst ตรงไหน
(ตูจะได้ไม่ไปขุดผ่าน)
มีวิธีมากมายทางธรณีฟิสิกส์ที่จะหาตำแหน่ง ประเภท และ ความใหญ่โตของปรากฏการณ์นี้ มีทั้งวิธีแบบเล่นใหญ่ และ แบบต้นทุนต่ำ
หาบ้านให้น้องหน่อยครับ :)
ขาวจั๊วะ กอดได้ อิงได้ วางประดับได้
ปาหัวคนข้างๆก็ได้ (เวลาใช้ให้ไปล้างจานแล้วไม่ยอมไป)
เช่น ใช้คลื่นเสียงสั่นสะท้อน surface seismic แต่ก็นะ ชั้นหินตื้นๆ (น้อยกว่า 300 – 500 ม.) acoustic impedance (ความต้านทานเสียง) มันเยอะ (ความหนาแน่นหินน้อย) เสียงผ่านไม่ดี ภาพที่ได้จากการทำ surface seismic ช่วงตื้นๆมักจะเบลอๆเหมือนมองผ่านแว่นตาที่เป็นฝ้า
ใช้กระแสไฟฟ้าสำรวจเอาจากพื้นผิวก็ได้ ดูเส้นทาง (mapping) และ รูปแบบ (pattern) การไหลของกระแสไฟฟ้าที่ผิวดิน หรือ อาจจะวัดแรงโน้มถ่วงผิวดิน (Gravimetric prospecting) … อย่าถามต่อนะว่า ทำไง เพราะไม่รู้ ก๊อปจากสไลด์น้องนักธรณีมา (ฮา)
สรุป
การขุดเจาะไม่ใช่งานที่ทำคนเดียว เพื่อนรักเราอย่างนักธรณีนั้น เสมือนหูตา ที่ใช้การวางแผน(ก่อนเจาะ) และ นำทาง(ระหว่างเจาะ) เราจึงมักกอดคอ(เมา)ไปกันทุกที่ เพราะความสำเร็จของเรากับของเขา คือ ความสำเร็จเดียวกัน คือ ขุดได้หลุมดีๆที่ตอบโจทย์ 🙂
ในทางกลับกัน ถ้าวิศวกรขุดเจาะกับนักธรณีไม่สมานฉันท์กันเมื่อไร โครงการไหน โครงการนั้น วายป่วงแน่นวล ดังนั้น จึงเป็นศาสตร์และศิลป์ของผู้จัดการโครงการ ที่จะเลือกคนสองคนนี้เข้ามาร่วมโครงการกัน
วิศวกร และ นักธรณี ที่เก่งจ๋า อาจจะไม่ใช้ตัวเลือกที่ดีที่สุดเสมอไป …
ถ้าจะซื้อของออนไลน์จาก 2 เจ้านี้อยู่แล้ว คลิ๊กลิงค์ หรือ โลโก้ ข้างล่างนี้เลยครับ ผมจะได้ค่าคอมฯเล็กๆน้อยๆสมทบทุนจ่ายค่าเช่า host server ขอบคุณครับ
(ไม่ต้องกังวลนะครับ ไม่ใช่ลิงค์ดูดเงินแน่ๆ)
 https://raka.is/r/qlzXR |
https://raka.is/r/gP7GV |
--- มีคำถามเพิ่มเติม พูดคุย เม้าส์มอย ไปต่อกันได้ที่กระดานสนทนา (webboard) นะครับ
คลิ๊กเลย
