Under the ground EP9 จากใต้พื้นพิภพ ตอนที่ 9 เข้าให้ถูกช่อง – ในการเพิ่มหรือลดปริมาณน้ำมันและก๊าซที่ไหลผ่าน Choke นั้น สิ่งที่จะเกิดขึ้นไปพร้อมๆกันนั้นก็คือการเปลี่ยนแปลงของความดันในตัวของน้ำมันที่กำลังไหลเข้ามาปะทะเจ้า Choke นี้เข้า
ความดันที่เพิ่มขึ้นนี้ก็คือประโยชน์อีกประการหนึ่งที่เราได้จาก Choke ไงล่ะครับ มีประโยชน์อย่างไร เรามาดูกันครับ
Under the ground EP9
จากใต้พื้นพิภพ ตอนที่ 9 เข้าให้ถูกช่อง
เอาล่ะครับ ที่นี้คุณๆก็ได้ทราบกันแล้วว่า Choke (หรือ Bean) นี้คืออาวุธที่สำคัญที่เราใช้ในการควบคุมบริมาณของน้ำมันและก๊าซที่โผล่ขึ้นมาจากท่อผลิต แต่ประโยชน์ของ Choke มิได้มีเพียงเท่านั้นนะครับ
ในการเพิ่มหรือลดปริมาณน้ำมันและก๊าซที่ไหลผ่าน Choke นั้น สิ่งที่จะเกิดขึ้นไปพร้อมๆกันนั้นก็คือการเปลี่ยนแปลงของความดันในตัวของน้ำมันที่กำลังไหลเข้ามาปะทะเจ้า Choke นี้เข้า และ ความดันที่เพิ่มขึ้นนี้ก็คือประโยชน์อีกประการหนึ่งที่เราได้จาก Choke ไงล่ะครับ มีประโยชน์อย่างไร เรามาดูกันครับ
น้ำมันและก๊าซที่อุตส่าห์ดั้นด้นขึ้นมาจากใต้พื้นพิภพจนขึ้นมาถึงปากหลุมได้นั้น ยังไม่เรียกว่าจบกระบวนนะครับ เพราะยังเหลือหนทางอีกยาวไกลนักกว่าจะถึงสถานีผลิต
คุณๆที่เคยไปเยือนแหล่งสิริกิติ์ของเราแล้ว ก็คงจะได้เคยสังเกตุเห็นท่อเหล็กจำนวนมากมายที่ทอดขนานไปกับถนนที่คุณนั่งรถผ่าน ท่อเหล่านี้มีชื่อเป็นทางการว่า Bulk Line (ซึ่งก็หมายถึง Flow Line ชนิดหนึ่งนั่นแหละครับ
แต่ Flow Line นั้น มันเป็นส่วนที่ต่อออกจาก Christmas Tree โดยตรง ส่วน Bluk Line ก็คือส่วนที่ต่อออกจากฐานผลิตไปสู่สถานีผลิต*)
*สรุปว่า Flow line กับ Bulk Line รูปร่างหน้าตาเหมือนกันเดี๊ยะแค่ตำแหน่งจุดที่ต่อต่างกันเลยเรียกต่างกัน … พี่นก
Bulk Line ซึ่งจากนี้ขอเรียกว่า “ท่อส่งน้ำมัน” ทำหน้าที่เป็นพาหนะลำเลียงน้ำมันและก๊าซที่เราผลิตเข้าสู่สถานีผลิต และ จากฐานผลิต (Location) แต่ล่ะแหล่งซึ่งมีหลุมน้ำมันหลายๆหลุมนั้น เราก็รวมน้ำมันที่ขึ้นมาจากหลายๆหลุมลำเลียงผ่านท่อส่งน้ำมันเดียวกันได้ (จะได้ประหยัดๆไงล่ะครับ)
จากฐานผลิตแห่งหนึ่งๆจนถึงสถานีผลิตนั้นอาจมีท่อส่งน้ำมันเชื่อมต่อได้ตั้งแต่ 1 – 4 ท่อ ขึ้นอยู่กับว่าแหล่งผลิตนั้นๆจะมีหลุมผลิตอยู่กี่หลุม ที่เราต้องมีท่อส่งน้ำมันเอาไว้หลายๆท่อก็เหมือนการแบ่งเลนรถที่มีเอาไว้ให้สำหรับรถที่ใช้ความเร็วต่างๆกัน คือโดยกฏกติการมารยาทนั้น ขับช้าอยู่เลนซ้าย ขับไวก็อยู่เลนขวาไงครับ
ท่อส่งน้ำมันก็เหมือนกัน ท่อหนึ่งก็มีไว้สำหรับความดันระดับหนึ่ง เราก็เลยมีท่อส่งน้ำมันสำหรับน้ำมันและก๊าซที่มีความดันสูง กลาง และ ต่ำ ต่างๆกันไป
น้ำมันกับก๊าซจะต้องเดินทางไปในท่อส่งที่เหมาะสมกับความดันของมันเอง และ จราจรผู้คอยกำกับว่าความดันระดับไหนควรจะอยู่ในท่อส่งน้ำมันไหนก็คือเพื่อนๆฝ่ายผลิต หรือ Production Operators ของเรานั่นเอง
ถ้าน้ำมันและก๊าซจากหลายๆหลุมถูกปล่อยเข้าไปในท่อส่งน้ำมันท่อใดท่อหนึ่งมากจนเกินไป ความดันในท่อนั้นๆก็จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจนทำให้เกิดความดันย้อนกลับไปยังฐานผลิตและหลุมผลิต และ ถ้าหลุมไหนมีแรงดันน้อยจนสู้แรงดันย้อนกลับไม่ไหว ก็จะถูกแรงดันย้อนกลับนี้กดเอาไว้จนไม่มีแรงผลิตเลยก็เป็นไปได้
ฉันใดก็ฉันนั้น ถ้าน้ำมันหรือก๊าซความดันสูงถูกส่งเข้าไปในท่อสำหรับความดันต่ำ ก็จะเหมือนเอารถสิบล้อหนักๆเข้าไปวิ่งอยู่ในเลนรถสปอร์ตยังไงยังงั้นเลย การจัดอะไรให้เข้าที่เข้าทางเหล่านี้ ล้วนเป็นหน้าที่ของฝ่ายผลิตทั้งสิ้นแหละครับ
ตอนนี้ให้คุณลองนึกภาพดูอีกทีว่าถ้าคุณสามารถขับรถช้าหรือเร็วก็ได้ โดยไม่รู้สึกเดือดร้อนแต่อย่างใด คุณก็ย่อมมีเสรีภาพเต็มที่ ที่จะเลือกช่องทางวิ่งได้ตามระดับความเร็วที่คุณต้องการ
น้ำมันและก๊าซที่ขึ้นมาจากหลุมผลิตก็เช่นกัน มันพอจะมีโอกาสเปลี่ยนระดับความดันของตัวมันเองอยู่บ้าง แต่จะเปลี่ยนได้ไม่มากเท่าไรนัก เช่น พวกความดันสูงก็พอจะเปลี่ยนเป็นระดับความดันกลางได้ แต่จะเปลี่ยนให้เป็นระดับความดันต่ำไปเลยนั้นอาจจะยากหน่อย
ส่วนพวกความดันระดับปานกลางนั้นพอจะเปลี่ยนให้ต่ำลงได้เล็กน้อย แต่พวกความดันต่ำๆอยู่แล้วก็แทบไม่มีสิทธิ์เปลี่ยนเป็นความดันที่สูงกว่าตัวเองได้เลย
สรุปแล้ว เจ้า Choke นี้ ก็คือผู้ที่มีบทบาทสำคัญอย่างมากต่อการกำหนดความดันของน้ำมันและก๊าซที่กำลังโผล่ขึ้นมาจากปากหลุม และ อย่างที่เรารู้ๆกันอยู่แล้วว่าของเหลวในท่อจะไหลได้นั้น ความดัน ณ. ปลายท่อด้านหนึ่งจะต้องมากกว่าอีกด้านหนึ่ง และ Choke นี้แหละที่มีส่วนสร้างความดันที่ว่านี้ให้เกิดขึ้น
In petroleum and natural gas extraction, a Christmas tree, or “tree”, is an assembly of valves, spools, and fittings used to regulate the flow of pipes in an oil well, gas well, water injection well, water disposal well, gas injection well, condensate well and other types of wells. It was named for its resemblance to the series of starting lights at a drag racing strip, called by that name.
อ่านต่อ – https://en.wikipedia.org/wiki/Christmas_tree_(oil_well)