55 ปี เชฟรอน พัฒนาปิโตรเลียมไทย … เราได้เยี่ยมชมแท่นผลิตฯของพี่ใหญ่ ปตท.สผ.กันไป 6 ตอนแล้ว วันนี้มาชมแท่นขุดเจาะฯบ้าง คราวนี้เป็นฝั่งของเชฟรอนซึ่งเป็นผู้ประกอบการใหญ่ อีกบ.หนึ่งในอ่าวไทยเราครับ
55 ปี เชฟรอน
แท่นที่เห็นในคลิปนี้คือแท่นกระทง เป็นแท่นที่เชฟรอนลงขันกับบ.แท่นที่ชื่อ Shelf Drilling (Shelf ในที่นี้ไม่ได้แปลว่า “ชั้นวางของ” นะครับ แต่ย่อมาจาก Continental shelf คือ ไหล่ทวีป หรือ ชายฝั่งนั่นเองครับ) แท่นนี้สร้างขึ้นมาใช้กับการขุดในอ่าวไทยเราโดยเฉพาะ
ทำไมต้องลงทุนแบบนั้น การเจาะหลุมในอ่าวไทยเรามันพิศดารอย่างไร ถึงใช้แท่นเจาะที่มีในท้องตลาดไม่ได้
ในคลิปได้อธิบายไว้ส่วนหนึ่งแล้วครับ เนื่องจากลักษณะทางธรณีของแหล่งก๊าซในอ่าวไทยเรานั้น เป็นกระเปาะเล็กๆ ผลิตเดี๋ยวเดียวก็แห้งหมด ดังนั้นต้องขุดเยอะๆหลายๆหลุม หลุมก็ต้องราคาถูกๆ คือหลุมต้องเล็กๆ พูดง่ายๆคือ เราต้องขุดหลุม “เล็ก เยอะ และ ถูก” นั่นแหละครับ
ดังนั้นจะมาขุดทีล่ะหลุมๆก็คงไม่คุ้ม เราจึงต้องขุดกันแบบโรงงานผลิต เอาวิธิคิด วิธิทำงานแบบโรงงานมาประยุกต์ใช้
หมายความว่าอย่างไรครับ นึกถึงโรงงานผลิตซิครับ แบบที่เป็นสายพานไหลๆไปน่ะ คือ งานอะไรทำก่อนได้ ก็ต้องทำ งานอะไรทำคู่ขนานกันกันได้ ก็ทำไป (ที่เราเรียกว่า off line activities) บริหารขั้นตอนทุกอย่างให้เสร็จทันพอเหมาะพอดีที่จะป้อนงานของขั้นตอนหนึ่งให้ขั้นตอนต่อไปแบบไม่ต้องเสียเวลารอกัน
ใครที่ทำงานโรงงานญี่ปุ่นจะเข้าใจระบบพวกนี้ดี ซึ่งชาวบ้านที่อื่นเขาขุดกันเขาไม่เขียมเวลาไม่แป๊ะกันแบบนี้ ของเรานี่แทบจะเรียกว่าถือนาฬิกาจับเวลาทุกๆกิจกรรม แล้วเอามาวิเคราะห์กันเลยว่าจะลดลงได้อีกอย่างไร แล้วเอาไปตั้งเป็นเป้าหมาย (KPI – Key Performance Index) ประเมินผลงานของพนักงานที่รับผิดชอบงานนั้นๆกันเลยทีเดียว
ดังนั้นอุปกรณ์เครื่องไม้เครื่องมือบนแท่นต้องมี 2 ชุด และ ต้องวางในตำแหน่งที่เอื้อต่อกัน สเป็ควัสดุอุปกรณ์ต่างๆก็ต้องเฉพาะในแบบของเรา เช่น อุณภูมิ ความดัน ฯลฯ
ทีนี้ แท่นขุดเจาะฯในท้องตลาดมันก็จะขาดๆ เกินๆ ไม่เหมาะกับงานของเรา เช่ามาแล้วก็ต้องเสียเงินดัดแปลง (modify) ให้เข้ากับการขุดแบบโรงงานของเรา ค่าดัดแปลงก็ใช่ว่าถูกๆ ดัดแปลงแล้วก็ตกเป็นของแท่นที่เช่ามา หมดสัญญา แท่นก็ไปพร้อมกับของที่ดัดแปลงโดยเงินของผู้เช่า (บ.น้ำมัน)
ก็อารมณ์เดียวกับดัดแปลงบ้านเช่าน่ะครับ ดัดแปลงมากไปก็เงินผู้เช่า ผู้เช่าย้ายออก จะไปรื้อถอนก็ไม่ได้ เพราะสัญญาเช่ามักระบุไว้ว่า อะไรที่ดัดแปลงโดยผู้เช่าเป็นสมบัติของผู้ให้เช่า แท่นเจาะฯก็ประมาณเดียวกัน
ดังนั้น ถ้ามีงานยาวๆรองรับแน่ๆแล้วล่ะก็ บ.น้ำมันจึงมีอีกทางเลือกหนึ่ง คือลงขันสร้างแท่นเจาะฯที่เหมาะกับงานของเราเลย (ที่เราเรียกว่า fit for purpose) นั่นแหละครับ ในอ่าวฯเรามีแท่นเจาะแบบนี้ 2 แท่นฯ แท่นหนึ่งคือ แท่นกระทง ที่เห็นในคลิป อีกแท่นหนึ่งชื่อ แท่นเจ้าพระยา เป็นแท่นแบบ 3 ขา (Jack up) ทั้งคู่
ส่วนด้านบุคลากรน้น ยูโนแคลและเชฟรอนนี่แหละครับที่เป็นตักศิลาแห่งแรกๆในด้านทรัพยากรบุคคลของวงการฯบ้านเรา ศูนย์เศรษฐพัฒน์นี่ก็เป็นตัวอย่างที่เป็นรูปธรรมที่จับต้องได้ นอกจากนั้นยังมีทุนการศึกษาที่ให้กับมหาวิทยาลัยต่างๆ และยังมีรูปธรรมที่เดินไปเดินมากันเต็มวงการ ก็ผ่านรร.ที่ชื่อว่า รร.ยูโนแคล หรือ รร.เชฟรอน กันมามากมาย
ที่เหลือของคลิปก็จะเป็นการประชาสัมพันธ์บ.เชฟรอนว่าเป็นใครมาจากไหน ทำอะไร สร้างประโยชน์ให้แก่ประเทศเราอย่างไร เท่าไร ฯลฯ ก็ตามนั้นเลยครับ
จริงๆแล้วผู้ได้รับสัมประทานแหล่งเอราวัณมือแรกคือยูโนแคล (Unocal – Union Oil California) ครับ ปี 2005 ยูโนแคลทั่วโลกขาดทุนหนัก เดือนสิงหาคมปีนั้น ก็เลยควบรวมกิจการ พูดง่ายๆก็ประมูลขายกิจการ และ ทรัพย์สินของบ.ทั่วโลกนั่นแหละครับ
ทายซิครับว่าตอนนั้นใครมาวิน พี่หยวนไงครับ แต่ด้วยเหตุผลทางความมั่นคงด้านพลังงาน พี่ดอลไม่ยอมครับ ก็เลยอัดฉีด(ด้วยภาษีดอลล่าชน) ก็เลยมาจบลงอย่างที่เห็นที่เป็นในตอนนี้
ตัดฉับมาเลยดีกว่า รื้อฟื้นไปไย ที่แล้วก็แล้วไป …
ตอนนี้เชฟรอนเป็นผู้ประกอบการ (operator) แหล่งเอราวัณ ซึ่งจะหมดอายุสัมปทานในปี 2566 ในขณะที่ปตท.สผ.เป็นผู้ประกอบการแหล่ง บงกชเหนือ ใต้ และ อาทิตย์ ซึ่งแหล่งบงกชจะหมดอายุสัมปทานก่อนหน้าแหล่งเอราวัณ 1 ปี คือ หมดอายุสัมปทานในปี 2565 รัฐบาลฟันธงออกมาแล้วว่าจะใช้ประมูลระบบแบ่งปันผลผลิตกับทั้ง 2 แหล่งที่จะหมดอายุสัมปทาน
คราวนี้นึกภาพออกหรือยังครับว่า งานนี้ ช้าง เท่านั้นครับ ช้างชนช้าง เดิมพันทั้งสองฝั่งสูงมากๆ (ขนาดตอนนี้ก็ซื้อสื่อประชาสัมพันธ์กันสุดๆ) มดปลวกอย่างเราๆ และ บ. services ถอยไป ซื้อน้ำอัดลมมันฝรั่ง นั่งชมกัน เตรียมปัดฝุ่นใบสมัครงาน CV resume ไว้ให้พร้อม พร้อมเปลี่ยนสีชุดหมี 555 🙂