บริษัทน้ำมันแห่งชาติ ทุกวันนี้เรามีบริษัทน้ำมันแห่งชาติแล้วหรือยัง ?

• Facebook
• Twitter
• Line

บริษัทน้ำมันแห่งชาติ 4 คำถามที่ต้องตอบ

1. ทุกประเทศควรมีบริษัทน้ำมันแห่งชาติไหม
2. ทุกวันนี้เรามีบริษัทน้ำมันแห่งชาติแล้วหรือยัง
3. ถ้ายังไม่มี ควรจะมีไหม และ บริษัทน้ำมันแห่งชาติควรจะหน้าตาเป็นอย่างไร
4. ถ้ามีอยู่แล้ว ควรจะมีอีกไหม ถ้าจะมีอีก จะมีอีกเพื่ออะไร

I disapprove of what you say, but I will defend to the death your right to say it.

… Voltaire

ผมไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญเรื่องนี้เท่าไร แต่ขอออกความเห็นและแสดงจุดยืน ในฐานะสมาชิก(แก่ๆ)คนหนึ่งของวงการนี้ที่ทำมาหากินและเห็นโลกกว้างในภาคปฏิบัติมายาวนานกับบริษัทน้ำมันแห่งชาติของชาติอื่นๆ

อาจจะถูก อาจจะผิด อาจจะโดนยำเละ แต่นั่นก็คือสิ่งที่ผมคิด สิ่งที่ผมเห็นมา และ สิ่งที่ผมเชื่อ

บริษัทน้ำมันแห่งชาติ

ทุกประเทศควรมีบริษัทน้ำมันแห่งชาติไหม

คนเราเป็นสัตว์สังคม คนเราสละสิทธิและเสรีภาพบางส่วน มอบให้กับ “สังคม” หรือ ที่ต่อมาเรียกว่า “รัฐ” เพื่อแลกกับอะไรบ้างอย่าง อะไรบางอย่างนั้น หลักๆก็เช่น ความมั่นคงปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน กฏหมายจึงเป็นผลพวงส่วนหนึ่งของกลไกที่ว่านี้

ถ้าคนๆหนึ่ง ไม่ยอมสละสิทธิและเสรีภาพอะไรเลย คนๆนั้นก็จะไม่มีสังคม ต้องอยู่คนเดียว ต่อสู้กับสัตว์ป่า สภาพแวดล้อม และ คนอื่นๆ ต้องทำมาหากิน ต่อสู้กับการแย่งชิงทรัพยากรด้วยตนเอง นั่นก็คือภาพของมนุษย์เราในสมัยที่อยู่ถ้ำ ต่างคนต่างอยู่ ต่างคนต่างหากิน ต่อสู้ แย่งชิงทรัพยากรกัน

ทรัพยากรก็คือส่วนหนึ่งของเหตุผลในการมี “สังคม” นี้

มีสองวิธีที่จัดการกับปัญหานี้

วิธีแรก ปล่อยให้พลังงานเป็นเหมือนทรัพยากรร่วมอื่นๆที่สมาชิกในสังคมไม่ต้องยกให้ “รัฐ” มาดูแล ปล่อยให้เป็นกลไลทางการตลาดไป

วิธีที่สอง สมาชิกในสังคมยอมให้พลังงานอยู่ในการดูแลของ “รัฐ”

ในความเห็นส่วนตัวผม วิธีแรกนั้นจะเป็นไปได้ก็ต่อเมื่อสมาชิกในสังคมนั้นมีคุณธรรม ระบบการตลาดในสังคมนั้นค่อนข้างสมบูรณ์หรือสมบูรณ์ และที่สำคัญ สังคมนั้นต้องมีรัฐาภิบาลที่ดี ในความเป็นจริงแล้ว สังคมแบบนี้ก็สวรรคบนดินดีๆนี่เอง

และผมก็ไม่ใช่คนโลกสวย หรือ นักอุดมคติ …

ดังนั้น ผมเชื่อว่าวิธีที่สองน่าจะเป็นวิธีที่ดีกว่าในการบริหารจัดการพลังงาน เพราะพลังงานเป็นทรัพยากรที่สำคัญมากๆของสังคม จะต้องมีกลไกของรัฐเพื่อรักษาประโยชน์ของรัฐนั้นๆเอาไว้ ไม่ใช่ปล่อยให้กลไกการตลาดและกลไกทุนที่ไม่สมบูรณ์แบบบิดเบือดเอาไปให้กลุ่มคนนอกรัฐ หรือ รัฐอื่นๆที่พร้อมกว่าในหลายๆด้านหรือทุกด้าน

ทุกวันนี้เรามีบริษัทพลังงานแห่งชาติหรือยัง

บริษัทน้ำมันแห่งชาติ (NOC – National Oil Company) คืออะไร …

โดยนิยาม บริษัทน้ำมันแห่งชาติ (NOC – National Oil Company) คือ บริษัทน้ำมัน (ที่รวมไปถึงก๊าซธรรมชาติ) ทั้งต้นน้ำและปลายน้ำ ที่เป็นเจ้าของโดยรัฐ คำว่าเป็นเจ้าของนั้นหมายถึง การถือหุ้นส่วนใหญ่ (ซึ่งก็รวมไปถึงการถือหุ้นทั้งหมดด้วย)

ติ๊กต๊อกๆ … คิดออกไหมว่าทุกวันนี้เรามีแล้วหรือยัง คำถามนี้ตอบง่ายครับ เรามีแล้วครับ ปตท. ไงครับที่ดูแลในภาพใหญ่ ส่วน ปตท.สผ.ก็ดูแลด้านต้นน้ำ

ถ้ายังไม่มี ควรจะมีไหม และ บริษัทน้ำมันแห่งชาติควรจะหน้าตาเป็นอย่างไร

งั้นคำถามนี้ก็ไม่ต้องตอบ เพราะเรามีแล้ว แล้วบริษัทน้ำมันแห่งชาติควรมีหน้าตาเป็นอย่างไร

ด้วยประสบการณ์ตรงที่ผมทำงานมา พบว่าบริษัทพลังงานแห่งชาติที่รวบ “อำนาจการกำกับดูแล” (Regulator) กับ “อำนาจการปฏิบัติการ” (Operation) ไว้ที่เดียว มักจะขาดประสิทธิภาพ เละตุ้มเป๊ะ ด้วยเหตุผลง่ายๆ เพราะไม่มี การตรวจสอบ และ สมดุล (Check and Balance)

พูดง่ายๆ ชงเอง กินเอง … พุงกางกันเลยครับ เรียกว่าผมเดินเข้าไปติดต่องานงี้ เจ้าหน้าที่ หรือ พนักงานบริษัทฯปากมันแผล็บกันทุกคน โดยเฉพาะพนังงานหรือเจ้าหน้าที่ระดับสูงๆ

ดังนั้น ควรจะแยกอำนาจการกำกับดูแลออกจากบริษัทน้ำมันแห่งชาติ ปล่อยให้บริษัทน้ำมันแห่งชาติทำหน้าที่ “ปฏิบัติการ” ตามกลไกในตลาดทุน โดยจะมีแต้มต่อ มีกลยุทธ และ วัตถุประสงค์ อะไรก็ว่าไป เช่น ไม่เน้นกำไรสูงสุด แค่พออยู่ได้ แต่เป็นกลไลคานอำนาจ(ตลาด)เพื่อรักษาผลประโยชน์ของรัฐ เป็นต้น

ส่วน “อำนาจการกำกับดูแล” นั้น ก็ตั้งขึ้นมาอีกหน่วยงานหนึ่ง ส่วนจะเรียกหน่วยงานนั้นว่าอะไร กลไกการตรวจสอบ กำกับดูแล จะเป็นอย่างไรนั้น ก็ว่ากันไป ผมไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญในรายละเอียดตรงนี้ รู้แต่ว่า โดยหลักการแล้ว อำนาจการกำกับดูแล และ การปฏิบัติการ ควรแยกออกจากกัน

ถ้ามีอยู่แล้ว ควรจะมีอีกไหม ถ้าจะมีอีก จะมีอีกเพื่อ(โตมรสั้น)อะไร

ถ้ามีอยู่แล้ว ก็ไม่ควรจะมีขึ้นมาอีกให้ซ้ำซ้อน ให้ปวดต่อมลูกหมากโดยใช่เหตุ

ถ้าจะให้เหตุผล(อย่างสุจริตและตรงไปตรงมาเพื่อปรับปรุงพัฒนาด้วยใจจริง)ในการจะมีอีกว่า ที่มีอยู่นั้นมันไม่ดีอย่างนั้นอย่างโน้นอย่างนี้ ผมคิดว่าเอาความพยายามตรงนั้นมาปรับปรุงเปลี่ยนแปลงสิ่งที่มีอยู่จะง่ายกว่าไหม เพราะที่มีอยู่มันก็ไม่ได้ขี้เหร่อะไร ถึงแม้ว่าจะยังไม่ดีที่สุดก็ตาม

ยกเว้นแต่จะมีวาระซ่อนเร้น เหตุผลอำพรางในการที่จะมีอีก เพราะว่า “ชั้น” ไม่ได้ประโยชน์ “ชั้น” ไม่มีอำนาจควบคุมกำกับดูแล …

ผมขอใช้สิทธิ์แสดงจุดยืน และ ออกความเห็นประกอบพอท้วมๆตามนี้ครับ ถ้าใครมีอะไรเพิ่มเติมหรือเห็นต่างอย่างไรก็เม้นต์กันได้ท้ายบทความนี้ในช่อง comment

 

• Facebook
• Twitter
• Line