Consultant Employee มือปืนรับจ้าง ลูกจ้างประจำ … แบบไหนเหมาะกับเรา

• Facebook
• Twitter
• Line

Consultant Employee … เรื่องที่จะชวนคุยวันนี้คงไม่ใช่สำหรับมือใหม่หัดขับ แต่น่าจะสำหรับคนที่ทำงานมาแล้วสักพักหนึ่งพอที่จะเรียกตัวเองได้ว่า “มืออาชีพ” แต่ถึงกระนั้น มือใหม่หัดขับรู้ไว้ก็ไม่เสียหายอะไร เพราะอย่างน้อยก็จะได้รู้ว่า วันหนึ่งเมื่อเวลาผ่านไปมีประสบการณ์มากขึ้น จะมีทางเลือกอะไรได้บ้าง

ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับคำศัพท์ที่เรียกใช้กันหน่อย

Consultant Employee

พนักงานประจำนั้นหมายถึงเป็นพนักงานบ.แบบไม่มีกำหนดเวลาว่าจะสัญญากี่ปีๆ อยู่ภายใต่กฏหมายคุ้มครองแรงงาน 100% บางทีเราก็เรียกว่า ลูกจ้างประจำ สต๊าฟ(staff) หรือ employee ในภาษาอังกฤษ อยู่กันไปจนกว่าลูกจ้างอยากลาออก บ.เจ๊ง หรือ ยุบแผนกจ้างให้ออก จ่ายตามเงื่อนไขกฏหมายแรงงานไปไรไป

ส่วนอีกแบบคือ เป็นลูกจ้างชั่วคราว จ้างมาเป็นรายวัน รายเดือน หรือ รายปี ว่าสัญญาจะกี่เดือน กี่ปี ส่วนว่าเงื่อนไขการต่อสัญญานั้นจะเป็นอย่างไรก็ว่ากัน ในวงการฯเรามีศัพท์เรียกเฉพาะว่า consultant หรือ contractor ส่วนผมบัญญัติศัพท์ของผมเองว่า มือปืนรับจ้าง

แน่นอนว่าพนักงานประจำ มักรับมาเพื่อทำงานประจำตามชื่อ นั่นคือมีงานแน่ๆ ตราบเท่าที่บ.ยังทำมาหากินอยู่

ส่วนลูกจ้างชั่วคราว ก็ตามชื่อเลยครับ บ.จ้างมาทำงานชั่วคราว เช่น งานโครงการที่มีวันเริ่มงาน และ กำหนดเสร็จงาน หรือ ทำงานที่บ.ไม่มีพนักงานประจำที่มีความรู้ความสามารถประสบการณ์ในงานนั้นๆ หรือ บ.ไม่จำเป็นที่ต้องลงทุนพัฒนาความรู้ความสามารถประสบการณ์ให้กับพนักงานประจำ อาจจะเพราะต้องลงทุนสูง ใช้เวลานาน แต่ไม่มีงานให้ทำบ่อย

คุยให้ฟังถึงตรงนี้ก็เห็นเลาๆแล้วว่า มือปืนรับจ้าง ไม่มั่นคงเลย

แต่เชื่อสิ ทุกอย่างในโลกนี้เหมือนเหรียญที่มีสองด้าน เมื่อมันมีสองด้าน แล้วอุบัติการณ์ที่พบเห็นเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์คือ ก็ยังมีคนเลือกทำงานทั้งแบบพนักงานประจำ และ มือปืนรับจ้าง แสดงว่า ทั้งสองด้าน ต่างที่ทั้งข้อดี ที่สามารถตอบโจทย์หลากหลาย และ ข้อด้อยที่พอจะรับได้ ของคนหลายแบบ

มาดูพนักงานประจำก่อนว่ามีลักษณะหลักๆอย่างๆ

1. ที่แน่ๆคือ กินเงินเดือน + โบนัส ค่าคอมฯ ค่าทำงานล่วงเวลา (OT) สวัสดิการ วันหยุด ค่าเดินทาง ค่าน้ำมันรถ ค่ารักษาพยาบาล ค่าทำฟัน ตัดแว่น ประกันชีวิต ประกันสังคม ซื้อหุ้นบ.ในราคาถูก สหกรณ์ เงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ ดูงานต่างประเทศ กองทุนชดเชย กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ (provident fund) ค่าเล่าเรียนลูก โอ๊ย สารพัด จารนัยไม่หมด แล้วแต่ว่าบ.จะสรรหามาประเคนให้ เพื่อดึงดูด
2. อยู่ภายใต้กฏหมายแรงงาน 100 % กฏหมายคุ้มครอง บ.บิดพริ้วอะไรไม่ค่อยได้
3. ได้รับการฝึกอบรมพัฒนาตามสายงานเต็มที่ เพราะบ.ถือว่าเป็นการลงทุนเพื่อสร้างมูลค่าพนักงาน (และ หวังว่าจะทำงานให้บ.ได้ดีขึ้น)
4. ได้รับการพิจารณาขึ้นเงินเดือน ตามนโยบายของบ. ตามผลงาน ตามเงินเฟ้อ อะไรก็ว่าไป
5. สามารถเลื่อนขั้นไปตามบันไดอาชีพ หรือ ที่เรียกว่า career ladder / career path ไปเป็นผู้บริหารระดับสูงๆขึ้นไป
6. มักจะอยู่ประเทศเดิมๆ หรือ ประเทศที่บ.ตัวเองไปขุดเจาะ มีกิจกรรม
7. เสียภาษีเต็มเม็ดเต็มหน่วย

พนักงานประจำส่วนใหญ่ก็จะมีความผูกพันธ์หรือที่เรียกว่า engagement กับบ.สูง(กว่าพนังงานชั่วคราว) ถ้าอยากมีไซด์ไลน์อาชีพเสริมที่ต้องผูกพันธ์ดูแลใกล้ชิด (ไม่ใช่ทำออนไลน์) เช่น เปิดร้านอาหาร ก็สามารถทำได้ หรือ ถ้ามีภาระต้องดูแลพ่อแก่แม่เฒ่าก็สามารถ

 

ส่วนมือปืนรับจ้างก็จะมีลักษณะเฉพาะที่ค่อนข้างตรงกันข้าม

1. ได้ค่าเหนื่อยคงที่หรือเงื่อนไขการขึ้นค่าเหนื่อยตามสัญญา จบข่าว มีแค่นั้น ไม่มีสวัสดิการใดๆทั้งสิ้น บริการจัดการความเสี่ยง สุขภาพ ลูกเมีย กันเอาเอง
2. กฏหมายแรงงานดูแลได้บางส่วน เพราะเป็นเรื่องของสัญญาที่เขียนไว้ว่า จ้างแรงงาน หรือ จ้างทำของ เช่น ถ้าบอกว่าจะเลิกจ้าง บอกล่วงหน้า 7 วัน ไม่จ่ายค่าชดเชย ก็เป็นไปตามนั้น ร้องแรกแหกกระเฌออะไรไม่ได้ (ถ้าตกลงปลงใจเซ็นต์สัญญาแบบนั้นแต่ต้น)
3. ไม่ได้รับการฝึกอบรมพัฒนาทักษะอะไร เพราะบ.จ้างมาใช้งานตามทักษะความรู้ความสามารถประสบการณ์ที่มี ไม่ใช่เป็นการลงทุนแบบพนักงานประจำ
4. ไม่ได้เพิ่มเงินเดือนรายปีตามระบบของบ. แต่เป็นไปตามเงื่อนไขในสัญญา
5. โดยมาก ไม่สามารถเลื่อนไปเป็นผู้บริหาร เพราะจ้างมาทำงานเทคนิคเสียส่วนใหญ่ (ทั้งในสนามและสนง.) กี่ปีๆก็ทำอย่างเดิม จนกว่าจะหมดสัญญา อาจจะขยับขยายเลื่อนงานเปลี่ยนตำแหน่ง แต่ก็ไม่ได้ไปไหนไกล
6. มีโอกาสไปทำงานทั่วโลกเลย ย้ายประเทศได้ตามงาน ซึ่งอาจจะเป็นอุปสรรคกับคนที่มีครบครัว มีลูกเข้าโรงเรียน เคยเห็นอยู่ที่พ่อหมดสัญญาได้งานอีกประเทศ ต้องรีบไปทำก่อน แล้วให้ลูกเมียเช่าดอนโดอยู่รอสิ้นปีการศึกษา (ถ้าโอนย้ายหน่วยกิตกลางภาคเรียนไม่ได้) ถึงย้ายไปอยู่ด้วยกัน แบบนี้เมียก็ต้องเป็นหญิงเหล็กพอควร แบบขี้แยห่างสามีไม่ได้ ทำอะไรไม่เป็น ก็คงไม่เหมาะ
7. ส่วนมากจะรับสุทธิไม่เสียภาษี ในสัญญาส่วนมากบ.นายจ้างจะรับผิดชอบภาษีของประเทศนั้นๆให้

ดังนั้นมือปืนรับจ้างมักจะมีทักษะความรู้ประสบการณ์ความสามารถค่อนข้างหลากหลาย เพราะ เปลี่ยนนายจ้างไปเรื่อย ขุดหลุมได้หลายๆแบบในหลายๆเงื่อนไขการทำงาน เพราะแต่ล่ะบ.ก็มีการขุดหลุมที่ไม่เหมือนกัน เช่น งานบก งานทะเล งานน้ำตื้น น้ำลึก งานในที่ห่างไกล ความดันความร้อนสูง สารพัดหลุมพิศดารล้านแปด ในขณะที่พนักงานประจำ ก็ทำเป็นเท่าที่ประเภทของงานที่บ.มี ออกไปนอกบ.ก็จอด ไปหาประสบการณ์ใหม่ต่อๆไป

การปรับตัว ความยืดหยุ่น ในการ่ทำงานสูง ไม่เรื่องมาก เพราะจ้างมาทำอะไรก็ทำไป ได้เงินตามสัญญาก็พอ อยู่ไหนก็อยู่ได้

อยากพัฒนาความรู้ความสามารถก็ออกเงินเอง เช่น หัดภาษาที่ 3 หรือ ใช้ซอฟแวร์บางชนิดที่จำเป็นต่องาน ก็ลงทุนเอง ในขณะที่พนักงานประจำบางบ.จะมีคอร์สอบรมหรือออกค่าใช้จ่ายให้ถ้าเป็นแล้วจะมีประโยชน์กับบ.

แต่ประเด็นที่หลายคนมาเป็นมือปืนรับจ้าง ก็เพราะรายได้ครับ รายได้ดีกว่ามาก มากกว่าพนักงานประจำในความสามารถใกล้เคียงกัน 4 – 8 เท่า แล้วแต่ความสามารถประสบการณ์ เรียกว่า เกษียณตัวเองไปทำงานอดิเรกที่ชอบที่ใช้ได้ก่อนเพื่อนรุ่นเดียวกันเป็นสิบปีสบายๆ

แต่ แต่ มีแต่ครับ ความเสี่ยงสูง โดนเฉพาะวัฏจักรราคาน้ำมันตกต่ำ ค่าใช้จ่ายจ้างมือปืนรับจ้างพวกนี้จะโดนเชือดเป็นรายการแรกๆ ยอมจ่ายค่าปรับไปตามสัญญา หรือ ใกล้หมดสัญญาก็ไม่ต่อสัญญา โทษใครไม่ได้ครับ เป็นธรรมชาติของธุรกิจ ตกงานแล้วก็หางานใหม่ลำบาก ต้องตัดค่าตัว ลดค่าตัวกันแหลกราน

ถ้าในช่วงราคาน้ำมันดีๆ โอ้โห พระเจ้าจอร์จ ที่ใครทีมัน มือปืนรับจ้าง รับเละ ครบสัญญา บางทีบ.เดิมจะต่อสัญญา แต่ได้ที่ใหม่ประเทศใหม่ ดีกว่า ไปโลด

โดยมากงานมือปืนรับจ้างจะมีอยู่ในบ.น้ำมันเสียมาก บ. service มีให้เห็นบ้างแต่น้อย บ. แท่นกับบ.ขายของนั้น แทบไม่เห็นเลย

• Facebook
• Twitter
• Line